Tổng hợp 10 hoạt chất thường được sử dụng trong làm đẹp

Hoạt chất là gì? Vai trò của nó.

• Các hoạt chất là những thành phần then chốt trong các sản phẩm làm đẹp, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các lợi ích cụ thể cho da và tóc. Chúng có thể thực hiện các chức năng như dưỡng ẩm, chống oxy hóa, kích thích tái tạo tế bào, điều tiết bã nhờn, và nhiều tác dụng khác nhằm cải thiện sức khỏe và ngoại hình của làn da và mái tóc.

• Các hoạt chất có thể được tìm thấy trong nhiều loại hình sản phẩm, từ kem dưỡng da, sữa rửa mặt, đến dầu gội, kem nền và thậm chí cả son môi. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại các lợi ích cụ thể về sức khỏe và ngoại hình của làn da và mái tóc.

10 loại hoạt chất phổ biến

Vitamin C

Vai trò trong chăm sóc da và tóc:

• Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do và tia UV, giúp chậm quá trình lão hóa da.
• Vitamin C kích thích sản xuất collagen, cải thiện độ đàn hồi và đồng đều màu da.
• Vitamin C có tác dụng làm sáng da, thu nhỏ lỗ chân lông và giảm thâm nám, tàn nhang.
• Đối với tóc, vitamin C giúp tăng cường sức khỏe và độ bóng mượt cho tóc.

Các dạng và nguồn cung cấp vitamin C phổ biến:

• Dưới dạng L-ascorbic acid hoặc các dẫn xuất ester như ascorbyl glucoside, magnesium ascorbyl phosphate.
• Các nguồn thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, ổi, cà chua, ớt chuông.
• Các sản phẩm làm đẹp như serum, tinh chất dưỡng da, kem dưỡng, dầu gội chứa vitamin C tổng hợp.

Lưu ý khi sử dụng vitamin C:

• Dùng trong các sản phẩm có pH thích hợp (khoảng 3,5 – 5) để vitamin C phát huy tối đa hiệu quả.
• Kết hợp vitamin C với các hoạt chất khác như vitamin E, ferulic acid để tăng cường hiệu quả chống oxy hóa.
• Bắt đầu với liều lượng thấp và tăng dần để da làm quen.
• Tránh tiếp xúc lâu với không khí và ánh sáng vì vitamin C dễ bị oxy hóa.

Vitamin E

Chức năng chống oxy hóa, bảo vệ da:

• Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng trung hòa các gốc tự do, bảo vệ các tế bào da khỏi tác hại của môi trường và tia UV.
• Vitamin E giúp duy trì độ ẩm, làm mềm mịn và cải thiện sự đàn hồi của da.
• Vitamin E còn có tác dụng chống viêm, giúp giảm kích ứng và phục hồi hàng rào bảo vệ da.

Các dạng và nguồn cung cấp vitamin E:

• Các dạng thông dụng là alpha-tocopherol, tocotrienol, tocopheryl acetate.
• Nguồn thực phẩm giàu vitamin E bao gồm dầu thực vật (dầu olive, dầu hướng dương), hạt, rau xanh, trứng.
• Các sản phẩm làm đẹp như dầu massage, kem dưỡng, serum và dầu gội chứa vitamin E tổng hợp.

Ứng dụng trong các sản phẩm làm đẹp:

• Vitamin E thường được kết hợp với vitamin C để tăng cường hiệu quả chống oxy hóa và bảo vệ da.
• Vitamin E cũng có tác dụng dưỡng ẩm, làm mềm và giảm kích ứng da.
• Trong các sản phẩm chăm sóc tóc, vitamin E giúp cải thiện độ bóng mượt và sức khỏe cho tóc.
• Vitamin E thường được sử dụng dưới dạng tinh dầu hoặc trong các công thức dưỡng da, dầu gội, kem nền và son môi.

Retinol (vitamin A)

Vai trò trong tái tạo và làm đều màu da:

• Retinol là dạng hoạt động của vitamin A, có vai trò quan trọng trong quá trình tái tạo và tái sinh tế bào da.
• Retinol kích thích sản xuất collagen, cải thiện độ đàn hồi và làm mềm mịn da.
• Retinol có tác dụng làm đều màu da, giảm thâm nám, tàn nhang và các dấu hiệu lão hóa.
• Retinol còn có khả năng thu nhỏ lỗ chân lông và kiểm soát mụn trứng cá.

Các dạng retinol và cách sử dụng:

• Các dạng retinol thông dụng bao gồm retinol, retinyl ester, retinaldehyde.
• Retinol có thể được sử dụng dưới dạng serum, kem dưỡng da hoặc các sản phẩm chuyên biệt.
• Với người sử dụng lần đầu, nên bắt đầu với nồng độ retinol thấp (0,025% – 0,05%) và tăng dần lên 0,1% – 1%.
• Thời gian sử dụng retinol tối thiểu là 12 tuần để đánh giá hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng retinol:

• Retinol có thể gây kích ứng da, đỏ, bong tróc và khô da ở lần sử dụng đầu tiên.
• Cần sử dụng retinol vào ban đêm và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.
• Không sử dụng retinol khi da bị tổn thương hoặc kích ứng.
• Cần sử dụng kem dưỡng ẩm và chống nắng khi dùng retinol.
• Tránh kết hợp retinol với các hoạt chất như benzoyl peroxide, AHA, BHA.

Hyaluronic acid

Cơ chế hoạt động và tác dụng trên làn da:

• Hyaluronic acid (HA) là một polysaccharide tự nhiên có khả năng giữ nước rất cao, giúp cấp ẩm và dưỡng ẩm cho da.
• HA có khả năng hấp thụ và giữ lượng nước lên đến 1000 lần trọng lượng phân tử của nó, giúp da luôn căng mọng, tươi sáng.
• HA kích thích sản xuất collagen và elastin, cải thiện độ đàn hồi và săn chắc da.
• HA còn có tác dụng giảm các dấu hiệu lão hóa, mờ nếp nhăn và bọng mắt.

Các nguồn cung cấp và dạng sử dụng:

• HA có thể tìm thấy tự nhiên trong các mô của cơ thể, đặc biệt là trong da, khớp và dịch não tủy.
• Trong các sản phẩm làm đẹp, HA thường được chiết xuất từ các nguồn tự nhiên như vi khuẩn, lên men, hoặc tổng hợp hóa học.
• HA có thể được sử dụng dưới nhiều dạng như serum, kem dưỡng, mặt nạ, tiêm filler và viên uống.

Ưu điểm và nhược điểm:

Ưu điểm:

• An toàn và không gây kích ứng da, phù hợp với mọi loại da.
• Hiệu quả cấp ẩm, dưỡng ẩm, làm săn chắc và mờ nhăn.
• Có thể kết hợp với các hoạt chất khác như vitamin C, retinol.

Nhược điểm:

• Hiệu quả dưỡng ẩm chỉ tạm thời, không lâu dài.
• Các phân tử HA lớn khó thẩm thấu sâu vào da.
• Các sản phẩm HA tổng hợp có thể gây kích ứng ở một số người.

AHA và BHA

Giới thiệu chung:

• AHA (Alpha Hydroxy Acids) và BHA (Beta Hydroxy Acids) là các loại axit ưu hóa có trong nhiều sản phẩm chăm sóc da.
• AHA và BHA có tác dụng làm sạch sâu, tẩy tế bào chết, giúp da trở nên mềm mịn và tươi sáng.
• Các loại AHA phổ biến là glycolic acid, lactic acid, citric acid. Còn BHA chủ yếu là salicylic acid.

Vai trò và tác dụng:

AHA:

• Phá vỡ các liên kết giữa các tế bào chết, giúp tẩy tế bào chết hiệu quả.
• Kích thích quá trình tái tạo tế bào da, làm da mềm mịn và tươi sáng.
• Cải thiện sự đều màu, thu nhỏ lỗ chân lông và làm giảm nếp nhăn.

BHA:

• Có khả năng xâm nhập sâu vào lỗ chân lông, làm sạch bã nhờn và giảm mụn.
• Kháng viêm và làm dịu da, ngăn ngừa sự hình thành mụn.
• Cải thiện độ nhám, thu nhỏ lỗ chân lông và làm đều màu da.

Cách sử dụng và lưu ý:

• Bắt đầu với nồng độ thấp (5-10%) và tăng dần lên nếu da dung nạp tốt.
• Chỉ nên sử dụng 1-2 lần/tuần, vào ban đêm và kết hợp với kem dưỡng ẩm.
• Sử dụng chống nắng trong suốt quá trình và tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Không nên kết hợp AHA/BHA với các hoạt chất khác như retinol, benzoyl peroxide.
• Ngừng sử dụng nếu da bị kích ứng, đỏ, rát hoặc bong tróc.

Niacinamide (vitamin B3)

Vai trò của niacinamide:

• Niacinamide là một dạng của vitamin B3 có nhiều vai trò quan trọng trong việc chăm sóc da.
• Nó có khả năng điều tiết sản xuất bã nhờn, giúp kiểm soát mụn trứng cá và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại.
• Niacinamide cũng có tác dụng cải thiện kích thước lỗ chân lông, làm đều màu da và thu nhỏ nếp nhăn.
• Ngoài ra, nó còn có khả năng tăng cường hàng rào bảo vệ da và giúp da trở nên khỏe mạnh hơn.

Ứng dụng trong sản phẩm chăm sóc da và tóc:

• Niacinamide được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chăm sóc da như serum, kem dưỡng, nước hoa hồng.
• Trong các sản phẩm chăm sóc tóc, niacinamide có thể giúp ngăn ngừa rụng tóc, kích thích mọc tóc và cải thiện độ bóng mượt.
• Nồng độ thường sử dụng trong các sản phẩm là 2-5%, nhưng có thể lên đến 10% trong một số trường hợp.

Lưu ý khi sử dụng:

• Niacinamide thường tương thích tốt với hầu hết các hoạt chất khác như vitamin C, retinol, AHA/BHA.
• Tuy nhiên, cần tránh kết hợp quá nhiều hoạt chất cùng lúc, đặc biệt là những hoạt chất có tác dụng tẩy da mạnh.
• Bắt đầu sử dụng với nồng độ thấp và tăng dần lên nếu da dung nạp tốt.
• Ngừng sử dụng nếu da bị kích ứng, đỏ, rát hoặc bong tróc.

Glycerin

Giới thiệu về glycerin

Glycerin là một chất làm ẩm phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chăm sóc da và tóc.

Cơ chế hoạt động và tác dụng:

• Glycerin là một chất có khả năng hút ẩm từ không khí xung quanh và giữ lại ẩm trong da và tóc.
• Khi được sử dụng trong các sản phẩm dưỡng ẩm, glycerin sẽ hút nước vào da/tóc và tạo ra một lớp màng bảo vệ chống mất nước.
• Điều này giúp da luôn giữ được độ ẩm cần thiết, không bị khô ráp, căng bóng và mềm mại hơn.
• Đối với tóc, glycerin sẽ có tác dụng làm mượt, giảm tình trạng xơ rối và dễ dàng chải lại.

Các dạng glycerin sử dụng trong mỹ phẩm:

• Glycerin tinh khiết
• Glycerin thực vật (thường được chiết xuất từ dầu dừa, dầu cọ, dầu đậu nành…)
• Glycerin hydro hóa
• Glycerin dẫn xuất (ví dụ: propylene glycol)

Glycerin được xem là một thành phần an toàn và lành tính, thường được sử dụng với nồng độ 3-10% trong các sản phẩm chăm sóc da và tóc.

Collagen

Vai trò của collagen trong da:

• Collagen là một protein cấu trúc chính trong da, chiếm khoảng 75-80% protein của lớp hạ bì.
• Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ đàn hồi, săn chắc và cấu trúc của da.
• Khi lão hóa hoặc các yếu tố gây hại tác động, lượng collagen trong da sẽ giảm dần, khiến da mất đi độ đàn hồi và săn chắc.

Nguồn cung cấp collagen:

• Collagen có thể được chiết xuất từ các nguồn động vật như da, xương, sụn của gia súc.
• Trong các sản phẩm làm đẹp, collagen thường được sử dụng dưới dạng hydrolyzed (phân huỷ thành các peptide nhỏ hơn).
• Gần đây, collagen thực vật từ nguồn như rau, trái cây, nấm cũng được nghiên cứu và ứng dụng.

Hiệu quả bổ sung collagen bên ngoài:

• Khi bổ sung collagen bên ngoài qua sản phẩm dưỡng da, một phần sẽ được hấp thụ và có tác dụng cấp ẩm, tăng độ đàn hồi cho da.
• Tuy nhiên, hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cấu trúc phân tử, nguồn gốc, nồng độ sử dụng.
• Việc bổ sung collagen chỉ là một giải pháp tạm thời, cần kết hợp với các biện pháp khác như bảo vệ da khỏi tác nhân gây hại.

Vitamin B5 (panthenol)

Tác dụng của vitamin B5 (panthenol) trong chăm sóc da và tóc:

• Panthenol là dạng alkohol của vitamin B5 (acid pantothenic) và có khả năng hấp thụ tốt vào da và tóc.
• Panthenol có tác dụng cấp ẩm, làm mềm mịn da và tóc, giúp chúng trở nên mềm mượt và bóng khỏe hơn.
• Panthenol còn có khả năng kích thích tái tạo tế bào, giúp phục hồi làn da bị tổn thương và hỗ trợ quá trình tái tạo tóc.
• Ngoài ra, panthenol còn có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn và điều tiết tiết bã nhờn trên da.

Các dạng panthenol thường được sử dụng:

• Panthenol dạng ester (D-panthenol)
• Panthenol dạng tự do (DL-panthenol)
• Các dẫn xuất khác như calcium pantothenate

Lợi ích khi kết hợp vitamin B5 với các hoạt chất khác:

• Kết hợp panthenol với các vitamin khác như vitamin E, C, B3 sẽ tăng cường hiệu quả dưỡng ẩm, nuôi dưỡng và phục hồi da và tóc.
• Kết hợp với các hoạt chất như axit hyaluronic, glycerin sẽ tạo hiệu ứng cấp ẩm sâu hơn.
• Panthenol còn thường được kết hợp với các thành phần chống khuẩn, chống viêm để hỗ trợ điều trị các vấn đề về da.

Axit salicylic

Giới thiệu về axit salicylic

Axit salicylic là một hoạt chất chính được sử dụng trong các sản phẩm trị mụn và lỗ chân lông:

Cơ chế hoạt động:

• Axit salicylic có khả năng xâm nhập sâu vào lớp sừng của da, giúp làm sạch lỗ chân lông, loại bỏ tế bào chết và dầu thừa.
• Nó có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm và điều tiết tiết bã nhờn.
• Axit salicylic còn có khả năng tẩy tế bào chết, mờ thâm mụn và thu nhỏ lỗ chân lông.

Các ứng dụng trong chăm sóc da:

• Sử dụng trong các sản phẩm trị mụn, se khít lỗ chân lông như nước hoa hồng, serum, kem dưỡng.
• Điều trị các vấn đề về da như mụn trứng cá, mụn đầu đen, lỗ chân lông to.
• Giúp cải thiện tình trạng da sần sùi, sạm da do lão hóa.

Lưu ý khi sử dụng:

• Nồng độ axit salicylic thường trong khoảng 0.5-2% để tránh kích ứng da.
• Người có da nhạy cảm hoặc đang mang thai/cho con bú cần thận trọng khi sử dụng.
• Kết hợp với các thành phần dưỡng ẩm, chống oxy hóa có thể tăng hiệu quả và giảm kích ứng da.